پرسش‌های معماری: گفت‌وگوهایی درباره‌ی تاریخ، تئوری و نقد معماری

قسمت اول: پیش‌درآمد

در طی سالیان به‌مناسبت مشغولیت‌ها و علاقه‌ای که داشتم، بعضی از دوستان جوان و علاقه‌مند سؤال‌هایی در زمینه‌های مرتبط با علاقه‌ی بنده از من پرسیده‌اند و به‌تدریج بر تعداد و نوع و دامنه‌ی این پرسش‌ها افزوده شده و گسترش پیدا کرده است. اخیراً بعضی از دوستان پیشنهاد کردند که بهتر است این سؤالات را مطرح کنیم و ضبط کنیم که در اختیار عده‌ی بیشتری قرار گیرد. قرار شد یک مجموعه ویدیویی ضبط کنیم که در آن، دوستانی که این برنامه را تدارک دیده‌اند، پرسش‌هایی را آزادانه مطرح کنند. آن‌ها را در حد بضاعت و دانش بنده فی‌البداهه جواب خواهم داد که قدری راحت‌تر و خودمانی‌تر باشد. قرار است این‌ها را از طریق محمل‌هایی مثل نوروزگان و چهارراه و یوتیوب و امثال این‌ها در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم. حوزه‌ی این پرسش‌ها، حوزه‌ی علاقه‌ی بنده است که سخن گفتن و اندیشیدن درباره‌ی معماری است؛ یعنی سه شاخه‌ی تاریخ، تئوری و نقد معماری. سؤال‌ها هم از پیش‌سنجیده‌شده و برنامه‌ریزی‌شده نیست و دوستان آزادانه می‌پرسند. منتهی طبیعتاً سعی می‌کنیم منطقی را در طرز پاسخ دادن رعایت کنیم. آن چیزی که بنده طی این سال‌ها وظیفه‌ی خود دانسته‌ام، بیشتر کمک به گرم کردن بازار پرسش و پرسش‌گری بوده است؛ اینکه بتوانیم پرسش‌های درست را از نادرست تشخیص دهیم، پرسش درست و خوب مطرح کنیم، پرسش خوب را به‌درستی مطرح کنیم، کمک کنیم که پرسش‌ها بیشتر شود و فضای پرسشگری را دامن بزنیم و کاری کنیم که پرسش‌ها شاخ و برگ و ریشه‌هایش معلوم شود.

نهایتاً این پرسش‌ها می‌تواند کمک کند که دست‌کم پاسخ مجملی مطرح شود برای اینکه فضا روشن‌تر شود و گرد و غبارها فرو نشیند و اگر نه، دست‌کم خود پرسش روشن‌تر شود. گاهی اگر لازم شد منابعی برای یافتن پاسخ آن پرسش‌ها معرفی می‌کنیم. این کار به‌تدریج پیش خواهد رفت و به‌صورت طبیعی قوام بهتری خواهد گرفت. شاید دوستان‌ راه‌هایی برای مخاطبان این ویدیوها معرفی کنند که آن‌ها هم پرسش‌ها را بپرسند یا بنده را نقد کنند یا بخواهند ابهاماتی که در پاسخ‌ها یا جلسات قبلی بوده را برطرف کنیم. امیدوارم مجموعه‌ی مفیدی باشد و توفیق داشته باشیم این را دست‌کم مدتی ادامه دهیم.