ساختار شهر و خشونت علیه زنان
اندرونی در بیرونی
در گذشته به موضوع خشونت علیه زنان بسیار پرداخته شده و پژوهش‌های مختلفی در این حوزه انجام گردیده است. اما همه این پژوهش‌ها بر عوامل فردی مثل فقر، بیکاری، اعتیاد و … تکیه کرده و به خشونت ساختاری کمتر توجه داشته‌اند. در حالی که به غیر از عوامل فردی مؤثر بر ترویج خشونت، قوانین فعلی و طرح‌های در حال اجرا نیز خشونت را افزایش می‌دهند. ساختار جامعه سعی می‌کند زنان را از جامعه بیرون براند یا محیط بسته‌ای برای حضور آنان فراهم کند؛ مانند پارک ویژه زنان، واگن ویژه زنان در مترو، بخش ویژه زنان در اتوبوس. به عبارتی جامعه یک اندرونی در بیرونی برای زنانش ساخته است.
سخنرانی خانم اعزازی بخش اول نشست «فضاهای شهری و خشونت ساختاری علیه زنان» است که از طرف مجمع حق بر شهر باهمستان با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی در تاریخ ۲۶ آذر ۱۳۹۳ برگزار گردید. بخش دوم نشست نیز به سخنرانی خانم نیکزاد زنگنه با عنوان «فضاهای شهری؛ فضاهایی که از آن زنان نیست» اختصاص دارد که می‌توانید اینجا بینید.
شهلا اعزازی
شهلا اعزازی متولد سال ۱۳۲۸، جامعه‌شناس، استاد دانشگاه، نویسنده، مترجم و پژوهشگر ایرانی است. او عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی است و عضویت گروه‌های تخصصی مانند انجمن جامعه‌شناسی ایران، انجمن محققان مستقل مسائل زنان و مدیریت گروه علمی تخصصی مطالعات زنان این انجمن را نیز داشته است.
برخی از آثار ایشان در زیر آمده است:
والدین و کودک (ترجمه)، نشر آموزش، ۱۳۶۳
خانواده و تلویزیون (بررسی نقش زن در سریال‌های تلویزیونی) (تألیف)، نشر ندیز، ۱۳۷۳
جامعه‌شناسی خانواده: با تاکید بر نقش، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر (تالیف)، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، کتاب درسی دانشگاهی در ایران
فمینیسم و دیدگاه‌ها: مجموعه مقالات (تنظیم)، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان و انجمن جامعه‌شناسی ایران، ۱۳۸۵
(از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد)
باهمستان
باهمستان سازمانی است مردم‌نهاد که در راستای حمایت از حق برابر همه شهروندان نسبت به شهر، توانمندسازی همه گروه‌های شهروندی و گروه‌های آسیب‌‌پذیر و پیگیری منافع به حاشیه رانده‌شده در فرایندهای توسعه شهری فعالیت می‌کند.
باهمستان تلاش دارد از مفهوم «حقوق» و «وظایف» شهروندی در کنار وظایف حاکمیت – اعم از دولت، شهرداری و سازمان‌های نیمه‌دولتی – در چارچوب کلان‌شهر تهران تعریفی جدید ارائه دهد و بدین وسیله توجه همگانی را به نقاط مورد غفلت قرار گرفته در این زمینه جلب کند تا ملاک‌ها و معیارهای حقوق شهروندی در سیاست‌گذاری شهری، اجرای برنامه‌ها و ارزیابی کیفیت انجام وظایف حاکمیت، دیده و رعایت شوند.
نشست فضاهای شهری و خشونت ساختاری علیه زنان
این نشست از طرف مجمع حق بر شهر باهمستان با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی در تاریخ ۲۶ آذر ۱۳۹۳ برگزار گردید. بخش اول آن به سخنرانی شهلا اعزازی با عنوان «ساختار شهر و خشونت علیه زنان» اختصاص دارد. بخش دوم سخنرانی نیکزاد زنگنه است با نام «فضاهای شهری؛ فضاهایی که از آن زنان نیست». در پایان نیز میز گردی با حضور سخنرانان، فاطمه جمال‌پور و اشرف گرامی‌زادگان برگزار گردید که علی طبیبی از سوی مجمع حق بر شهر باهمستان آن را مدیریت نمود.
این برنامه چهارمین نشست از سلسله نشست‌های حق بر شهر است که بنیاد باهمستان در نظر دارد چهارشنبه آخر هر ماه برگزار نماید.
با سلام.
تا آنجا که من می دانم ضعف تحقیقات در این زمینه جدی است به خصوص تحقیقات اجتماعی. در سخنان خانم دکتر، خلط مبحث مابین جامعه سنتی و جامعه در حال گذار وجود دارد. بسیاری از تفکرات ضد زن اتفاقاً توسط زنان صورت گرفته منتها با زنان دارای تفکر سنتی دینی و این موضوع ارتباطی به تفکر مردسالار و ساختار جامعه نداره.
به وِیژه در مورد فضاهای شهری این موضوع مصداق نداره چون ابزار دیگه ابزار مردانه شخصی نیست بلکه نوع تفکر حاکم دولتی را نشان می دهد. اینکه پشت پشت تمام این تفکرات به قول خانم دکتر، ایده مردسالاری هست نمی تونه فرضیه درستی باشه. در واقع این ایده ها بیشتر یک تفکر ضد مرد یا زن محور هست که هر چیزی را به این تفکر مردسالاری ارتباط می دهند. به عبارت دیگه ایده ها بیشتر ضد مرد هستند تا ضد زن.
اگر ساختار جامعه و خانواده تا به این حد ممانعت زا بوده است؛ حضور حداکثری زنان در جامعه و حقوق بیشتر آنان در خانواده از کجا به دست آمده است؟
در واقع این جامعه در حال گذار ایرانی بوده که منجر به تحرک زنان شده است و دین و تفکر سنتی به دنبال کنترل این تحرک بوده است و نه تفکر مردسالارانه قبل به تنهایی. از طرفی نمی شه گفت پارک جنسیتی یعنی تفکر خشونت محور. خیلی ها با این ایده ها موافق هستند حتی خود زنان. بهتر است ریشه این موضوع را ببینیم.
با تشکر.