مقدمات پژوهش در معماری ایران در دوران اسلامی
درس ۸. چونوچرا در مفهوم «هنر و معماری اسلامی» (۷)
در هشتمین درسگفتار «مقدمات پژوهش در تاریخ معماری ایران در دوران اسلامی»، ادامهی مباحث پیشین پی گرفته شد و موضوع «چونوچرا در مفهوم هنر و معماری اسلامی» به سرانجام رسید. این جلسه با پرسشی بنیادین آغاز شد: این تصور که اسلام معماریای خاص خود دارد از کجا برآمده است؟ دیدیم که تعبیر «هنر اسلامی»، و معادلهای عربی آن، نه در متون اصلی دین وجود دارد و نه در تفاسیر و شرحهای آن متون و نه در آثار عالمان دین. حتی در متون عرفی پیشامدرن هم سابقه ندارد. این مفهوم زادهی مورخان هنر و شرقشناسان است و آنان از «اسلام» در «هنر اسلامی» هیچ تلقی «دینی» نداشتهاند. پس این که چیزی به نام «هنر اسلامی» به معنای «هنر دین اسلام» وجود دارد و اسلام هنری خاص خود دارد از کجا و در چه سیاقی پیدا شد؟ موج نفوذ اندیشههای مارکسیستی برخی از متدینان را واداشت تا بگویند هرچه در مارکسیسم و دیگر دستگاههای فکری مغربزمین هست، بهترش در اسلام هست. پس اگر مارکسیسم فلسفه و علم و اقتصاد و هنر دارد، اسلام هم فلسفه و علم و اقتصاد و هنر دارد. بنابراین، این مفاهیم نتیجهی رقابت با مارکسیسم است و برآمده از نگاهی ایدئولوژیک به دین است و ربطی به دین اسلام ندارد.
مهرداد قیومی بیدهندی
مهرداد قیومی بیدهندی پژوهشگر آزاد در حوزهی تاریخ و تئوری و نقد معماری و هنر و عضو مؤسس پایگاه پژوهشی نوروزگان است.
آسمانه
«آسمانه» شبکهای است برای انتقال اطلاعات و دانش، و گفتوگو و نقد در زمینۀ تاریخ و تئوری معماری و هنر، پیوندهای معماری و هنر با انسانیات و فرهنگ، و حوزههای میانرشتهای بهویژه در پیوند با رشتهها و حوزههای تاریخ هنر، نقد هنر، نظریۀ ادبی، انسانشناسی فرهنگی، مطالعات فرهنگی، تاریخ فرهنگی، تاریخ اجتماعی، جامعهشناسی تاریخی.
هدف از این کار گرم کردن فضای اندیشه و گفتار در این باره، روزآمد نگاه داشتن علاقهمندان این حوزهها، تعمیق اندیشه، و دامن زدن به گفتوگو و نقد است.
این شبکه در قالبهای وبگاه، کانال تلگرام، گروه تلگرام، اینستاگرام (و بهزودی توییتر و فیسبوک) فعالیت میکند.
مدرسهی نوروزگان
مدرسهی نوروزگان سکویی (platform) است آموزشی برای تعلیم و ترویج و پیشبرد دانش در حوزههای علوم انسانی، فرهنگ، هنرها، و مطالعات جهان فارسیزبان، محیط زیست و آب در قالب دورههای آموزشی، سخنرانی، هماندیشی، و میزگرد بهصورت حضوری و برخط و ترکیبی.
هدف نوروزگان کمک به گرم کردن جوّ گفتوگو و تعامل و تبادل فرهنگی، تعمیق اندیشه و پژوهش و آموزش در حوزههای یادشده است.
مقدمات پژوهش در معماری ایران در دوران اسلامی
سلسله درس گفتارهای مقدمات پژوهش در معماری ایران در دوران اسلامی کاری از مدرسه نوروزگان و رسانه آسمانه در سال ۱۴۰۴ است.
