فضا در نگارگری ایرانی

دومین نشست از سلسله‌نشست‌های تاریخ و تئوری و نقد معماری و هنر

دومین جلسه از سلسله‌نشست‌های تاریخ و تئوری و نقد معماری و هنر به سخنرانی سعید خاقانی با موضوع « فضا در نگارگری ایرانی» اختصاص یافت. خاقانی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه‌ی تاریخ معماری و هنر، با استفاده از نمونه‌های مختلف نگاره‌ها به موضوعاتی از قبیل رابطه‌ی طبیعت و معماری، تعامل انسان با فضاها در نگاره‌ها، فضاهای نیمه‌باز و … پرداخت. همچنین از مفاهیمی چون فرم، قاب، عمق و … سخن گفت و در ادامه با اشاره به روش‌شناسی تاریخ هنر سعی کرد جایگاه تاریخ‌نگار نسبت به نگاره‌ها و مواجهه‌ای را که می‌تواند با این آثار داشته باشد، توضیح دهد.

سپس پرسش‌های حاضران جلسه مطرح شد. این پرسش‌ها از نگاهی کل‌گرا آغاز شد و به سمت طرح ابهاماتی در خوانش نگاره‌ها و اجزای آن‌ها حرکت کرد. بدین ترتیب در ابتدا از نگارگری و ارتباط آن با معماری پرسیده شد. خاقانی با بیان این‌که معماری و نگارگری به مثابه‌ی محصولات مشترک فرهنگی می‌توانند مورد توجه قرار بگیرند، بر این نکته تأکید کرد که برقراری ارتباط میان نگارگری و معماری مستلزم تفسیر است و نباید با اتصال‌های مستقیم دچار خطا شویم. در ادامه‌ با پرسش از عناصر نگاره‌ها توضیحاتی در این خصوص مطرح شد و جلسه پس از پرسش و پاسخ و طرح ابهامات حاضران پایان یافت. نسخه‌ی ضبط شده‌ی این سخنرانی را می‌توانید در اینجا ملاحظه بفرمایید.

سعید خاقانی

سعید خاقانی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران پژوهشگر حوزه تاریخ‌نگاری و جامعه‌شناسی تاریخی معماری ایران است. وی دکتری خود را از دانشگاه منچستر دریافت کرده، بلبشو (جستاری در یک وضعیت)، دیوار (جستاری در جامعه‌شناسی تاریخی فضا در ایران)، بالکن؛ نمایه‌ای از تجدد ایرانی از جمله تالیفات وی هستند.

آسمانه

«آسمانه» شبکه‌ای است برای انتقال اطلاعات و دانش، و گفت‌وگو و نقد در زمینۀ تاریخ و تئوری معماری و هنر، پیوندهای معماری و هنر با انسانیات و فرهنگ، و حوزه‌های میان‌رشته‌ای به‌ویژه در پیوند با رشته‌ها و حوزه‌های تاریخ هنر، نقد هنر، نظریۀ ادبی، انسان‌شناسی فرهنگی، مطالعات فرهنگی، تاریخ فرهنگی، تاریخ اجتماعی، جامعه‌شناسی تاریخی.

هدف از این کار گرم کردن فضای اندیشه و گفتار در این باره، روزآمد نگاه داشتن علاقه‌مندان این حوزه‌ها، تعمیق اندیشه، و دامن زدن به گفت‌وگو و نقد است.

این شبکه در قالب‌های وبگاه، کانال تلگرام، گروه تلگرام، اینستاگرام (و به‌زودی توییتر و فیس‌بوک) فعالیت می‌کند.

پیوند به وبگاه

متن آویس

مان تحقیق و نظر آویس (متن آویس)، از سال ۱۴۰۱ با هدف سازماندهی و فراهم کردن دسترسی آسان به محتوای پیچیدۀ متنی در حوزهٔ تاریخ و تئوری معماری و هنر تأسیس شد. تاریخ و تئوری در این حوزه‌ها، اعم از معماری، شهرسازی، معماری منظر و حتی درک عمومی هنر عمیقاً متکی به مجموعه‌های دانشی مفصل است. این مجموعه‌ها بیشتر در قالب کتب مرجع تنظیم شده‌ و با الگوهای چابک جستجو در مقالات، که امروز در دسترس هستند، هم‌خوانی ندارند. گروه بنیان‌گذاران متن آویس، با همکاری پژوهشگران ثابت و پاره‌وقت، ساماندهی محتوای مفصل و غنیِ این حوزه‌های اندیشه را با تکیه بر تجارب پژوهشی، از یک دهه پیش آغاز کرده و هم‌اکنون به مرحلهٔ اتصال با مخاطبان و پژوهشگران رسانده است. تاکنون ساماندهی مباحث در این حوزه با ایجاد شبکه معنایی (Semantic Network) در قالب هستان‌شناسی (ontology) و سینتوپیکون (Syntopicon) انجام شده است. به علاوه، تقویم توسعهٔ مفاهیم با توجه به محورهای موضوعی تعیین شده از سوی کمیتۀ علمی مجموعه و در پاسخ به نیازهای پژوهشی مخاطبین طرح و برنامه‌ریزی می‌شود.

مدرسه‌ی نوروزگان

مدرسه‌ی نوروزگان سکویی (platform) است آموزشی برای تعلیم و ترویج و پیش‌برد دانش در حوزه‌های علوم انسانی، فرهنگ، هنرها، و مطالعات جهان فارسی‌زبان، محیط زیست و آب در قالب دوره‌های آموزشی، سخنرانی، هم‌اندیشی، و میزگرد به‌صورت حضوری و برخط و ترکیبی.

هدف نوروزگان کمک به گرم کردن جوّ گفت‌وگو و تعامل و تبادل فرهنگی، تعمیق اندیشه و پژوهش و آموزش در حوزه‌های یادشده است.

پیوند به وبگاه

سلسله‌نشست‌های تاریخ و تئوری و نقد معماری و هنر

سلسله‌نشست‌های تاریخ و تئوری و نقد معماری و هنر گفت‌وگویی است مفصل‌ با متخصصان مختلف هنر و معماری.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *