نگارستان: پایگاه رقومی اسناد تصویری تاریخ شهر و معماری ایران

از سلسله سخنرانی‌های نشست پنجم همایش «علوم انسانی دیجیتال و تاریخ هنر: قابلیت‌ها، راهبردها، چشم‌اندازها»
با عنوان «بازآرايی گذشته: آرشيوها و نمايشگاه‌هاى ديجيتال»

نگارستان محملی است برای خوانش تاریخ شهر و معماری این سرزمین از قاب تصویر؛ تصویرهایی که روزگاری از منظر اهالی این سرزمین و دیگران به وجود آمده و اینک از آن رو که اخباری از شهر و معماری را بازگو می‌کنند در این پایگاه گردآوری می‌شوند بانیان این پایگاه برآنند که اسناد تصویری به عنوان دست‌های مهم از اسناد تاریخی در شناخت گذشته این مرز و بوم و حقایق پنهان آن باید در پژوهش‌های تاریخی جایگاه ویژه‌ای پیدا کنند اما در شرایط کنونی دسترسی و بهره‌گیری از این منابع در تحقیقات مرتبط با تاریخ شهر و معماری به دلایل گوناگون از جمله پراکندگی اسناد در مراکز اسناد و نزد اشخاص فقدان اقدامات جامع مرتبط با گردآوری دسته‌بندی و ارائه‌ی اسناد تهیه فهرست جامع از منابع و اسناد (تصویری و نبود برنامه ی منضبط و شیوه‌ی علمی به منظور بررسی تصاویر به مثابه منابع تاریخ شهر و معماری با چالش مواجه است اهداف تشکیل پایگاه نگارستان عبارتند از ایجاد زمینه‌ی ارتقای سطح دانش درباره‌ی تاریخ شهر و معماری به مثابه بخشی از مهمترین مظاهر فرهنگ ایران فراهم آوردن امکان پژوهش‌های عمیق‌تر و گسترده‌تر درباره‌ی اسناد تصویری تاریخی و تسهیل امکان دسترسی به اسناد تصویری تاریخی توسط پژوهشگران بانیان پایگاه نگارستان بر آن هستند تا با به کارگیری روشی مشخص در فرایندی تدریجی به گردآوری دسته‌بندی و عرضه‌ی اسناد تصویری تاریخی در حوزه شهر و معماری بپردازند در گام نخست تلاش بر گردآوری و ارائه‌ی بیشترین تعداد ممکن از اسناد تصویری است و بررسی صحت و سقم اطلاعات موجود راجع به اسناد و خواناسازی آنها در مراحل بعد صورت خواهد گرفت. در این پایگاه اسناد در این دسته‌بندی‌ها عرضه می‌شوند نقشه عکس نقاشی نقش برجسته و کاشی نقش اشیا دامنه‌ی مکانی نگارستان معطوف به قلمرو فرهنگی سرزمین ایران است آغاز دامنه‌ی زمانی موضوع نگارستان منطبق بر سابقه‌ی زیست در قلمرو فرهنگی این سرزمین است و انتهای آن اکنون است.

این سخنرانی در اسفند ماه ۱۴۰۳ در موزه ملی ملک و با همکاری نوروزگان و موسسه حامی برگزار شد.

بهاره الله‌دادی

بهاره الله‌دادی معمار و دانش آموخته‌ی دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران است که پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد خود را با موضوع طراحی شهری در بافت تاریخی محلهی امامزاده یحیای تهران به اتمام رسانده است پژوهش‌های او بر طراحی شهری میراث معماری و پویایی‌های اجتماعی فرهنگی شهرهای ایران متمرکز است. او مقالاتی در زمینه‌ی برنامه‌ریزی شهری و معماری در مجلات معتبر ایرانی منتشر کرده است که شامل تحلیل‌هایی از پروژه‌های توسعه‌ی شهری و مطالعات نظری در مورد شهرهای ایران می‌شود. الله‌دادی از سال ۱۳۸۷ به عنوان کارشناس در دفتر معماری طراحی شهری و بافت‌های واجد ارزش در وزارت راه و شهرسازی مشغول به کار است و در پروژه‌های حفاظت و طراحی شهری مشارکت داشته است. او از سال ۱۳۹۵ به همراه محمدرضا گراوندپور وبگاه نگارستان را راه اندازی کرده است. این پایگاه رقومی مرجعی برای دسترس به اسناد تصویری تاریخ شهر و معماری ایران است.

کتابخانه و موزه ملی ملک

مجموعه کتابخانه و موزه ملی ملک با دارا بودن بیش ۱۹ هزار عنوان نسخه و رساله خطی، یکی از بزرگ‌ترین گنجینه‌‎های نسخه‌‎های خطی در ایران به شمار می‌رود که بخشی بزرگ از این آثار در زمره نفایس فرهنگی و از ارزش‌مندترین منابع نوشتاری موجود هستند.

پیوند به وبگاه

موسسه حامی علوم انسانی

موسسه حامی علوم انسانی یک سازمان مردم‌نهاد و غیرانتفاعی است که در جهت ارتقای جایگاه علوم انسانی و اجتماعی در کشور فعالیت می‌کند. این موسسه با حمایت مالی از نخبگان علوم انسانی، معرفی جامع رشته‌های این حوزه، فراهم‌سازی دسترسی به دانش روز دنیا، و تسهیل بازگشت و به‌کارگیری دانش‌آموختگان برجسته، در تلاش است تا استعدادهای علوم انسانی را شکوفا کرده و به توسعه پایدار کشور کمک کند.

پیوند به وبگاه

نوروزگان

«نوروزگان» به عنوان یک شبکه علمی، کاوش در جنبه‌های چندوجهی سرزمین نوروز را تسهیل می‌کند. این شبکه در پی تقویت گفتگوهایی است که از مرزهای سیاسی فراتر می‌رود و گفتمانی را پرورش می‌دهد که به طور مساوی همه مناطق سرزمین نوروز را در بر می‌گیرد. نوروزگان با احترام به حاکمیت و سنت‌های هر ملت، به عنوان یک نهاد مستقل فعالیت می‌کند و متعهد به آشکار کردن شبکه پیچیده‌ای از ارتباطات و تبادلات فرهنگی است که این مناطق را به هم پیوند می‌دهد.

پیوند به وبگاه

نخستین همایش بین‌المللی علوم انسانی دیجیتال و تاریخ هنر: قابلیت‌ها، راهبردها، چشم‌اندازها

هدف نوروزگان از برگزاری این همایش فراهم کردن فرصتی برای طرح اهمیت این موضوع و همچنین چگونگی بهره‌مندی نظام‌مند از پروژه‌های آن و انجام پروژه‌های تازه بوده است.

علوم انسانی دیجیتال، به رغم رونق جهانی‌ و چشم‌اندازهای امیدبخش آن، در ایران و به ویژه در دانشگاه‌ها چندان مورد توجه نبوده و منابع و پروژه‌های فارسی‌زبان به‌ویژه در تاریخ هنر انگشت‌شمار است. برنامه‌ی این همایش دعوت از صاحبنظران بین‌المللی و شاخص این حوزه و همچنین گروه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی‌ِ واجد تجربه‌ی عملی در آن با هدف بهره‌مندی از دانش بین‌المللی و آگاهی از تجربیات ملی و جهانی است. محتوای همایش فرصت‌های تازه‌ای را آشکار می‌کند که از همکاری متخصصان این حوزه‌ها فراهم می‌آید، فرصت‌هایی برای راه‌اندازی پروژه‌های تازه و روزآمد کردن تاریخ هنر در ایران. مجموعه این نشست‌ها در اسفندماه ۱۴۰۳ در محل موزه ملی ملک برگزار شد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *