نوروز مغانی

آیین نوزایش گیتی

نوروز، جشنی که با نو شدن جهان در بهار در پیوند است، از آغاز جشنی از آن یکجانشینان بوده، یکجانشینانی که حیات و مماتشان با زمین گره خورده و وابسته به کشاورزی بوده‌اند و با تکیه بر گاهشماری خورشیدی موعد کاشت و داشت و برداشت را می‌شناخته‌اند.

اما کوچندگان دامپرور رمه‌دار، نیاز چندانی بر چنین گاهشماری نداشته‌اند. آنان بیشتر بر اهلۀ قمر تکیه می‌کرده‌اند و می‌کنند و گاهشماری مَهی آنان را خوش‌تر می‌آمده است و می‌آید. پس نیاکان آریایی کوچرو چوپانِ ما این جشن را از بومیان یکجانشین و کشاورز پیش از آریایی فلات ایران به عاریت گرفته‌اند.

این سخنرانی که به منشأ نوروز می‌پردازد، در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۹۴ در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. بخش اول نشست را با سخنرانی ناصر تکمیل همایون اینجا ببینید.

 

 

مهرداد ملکزاده

مهرداد ملکزاده در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۸ در خانواده‌ای اصالتاً ترک‌زبان (از مهاجران باکو) در تهران به دنیا آمد. وی پس از طی مراحل تحصیلیِ کاردانی باستان‌شناسی (۱۳۶۸ تا ۱۳۷۱)، کار‌شناسی موزه‌داری (۱۳۷۴ تا ۱۳۸۱) و کار‌شناسی ارشد باستان‌شناسی (۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴)، دکتری (۱۳۸۵ تا ۱۳۹۱) خود را در باستان‌شناسی دوران تاریخی ایران از دانشگاه تربیت مدرس گرفت. مطالعات باستان‌شناختی و تاریخی ملکزاده عمدتاً معطوف به پژوهش و کاوش در محوطه‌های عصر آهنِ ۳ یا «دورۀ ماد» است؛ او تاکنون بیش از ۵۰ مقالۀ تخصصی در این زمینه نگاشته است و به باستان‌شناسی و تاریخ هزارۀ یکم ق.م. ایران علاقه دارد. از میان نوشته‌های او می‌توان به مقالاتی چون: «اَندیه: شاهک‌نشینی در سرزمین ماد بزرگ و شاهکارهای هنری مارلیک» (۱۳۷۳)، «شاهک‌نشین اَبدَدانَ در ماد غربی» (۱۳۷۴)، «یک مأخذ سریانی در تاریخ ماد» (۱۳۷۵)، «یادداشت‌های مادی: جایگاه ماد‌ها در تاریخ ایران» (۱۳۷۶)، «مادهای ایرانی‌زبان و مادهای اَنیرانی‌زبان» (۱۳۷۶)، «سرزمین پریان در خاک مادستان» (۱۳۸۱)، «پایان نبرد پنج سالۀ ماد و لودیه و خورشید‌گرفتگی ۵۸۵ ق‌.م» (۱۳۸۱)، «تیغ مادی در نیام جنگاوران سیلک» (۱۳۸۱)، «دژهای مادی و سپاهیان آشوری» (۱۳۸۲)، «پادشاهی مانا، دورۀ ماد و تاریخ ایران باستان» (۱۳۸۸)، «بله کوروش پارسی بود» (۱۳۹۱) اشاره کرد. بیش از ۵۰ فصل کار پژوهشی میدانی باستان‌شناختی در کارنامۀ او دیده می‌شود؛ از جمله عضویت در کاوش‌های کوه خواجۀ زابل، جزیرۀ کیش، چهرآباد زنجان، سُرخ‌دُم لکی، زیویۀ سقز، قلی‌درویش جمکران، پردیس قرچک؛ نیز معاونت کاوشهای هگمتان همدان، و سرپرستی بر پژوهشها و کاو‌شهای باستان‌شناختی «دژ مادی» بیستون، گیان نهاوند، کرفس رزن، زاربلاغ علی‌آباد قم، واسون کهک قم، شهر شلموط خورآباد قم، کلاک کرج، سنگ‌تراشان خرم‌آ‌باد، غلام‌تپۀ جعفرآباد کاشان، نوشی‌جان تپۀ ملایر و گونسپان پاتپۀ ملایر، چیاسبز غربی رماوند لرستان و گورستان مرسین شهمیرزاد.

پیوند به وبگاه

خانه اندیشمندان علوم انسانی

خانه اندیشمندان علوم انسانی در سال ۱۳۹۰ تأسیس شد. از آن زمان تاکنون با راه‌اندازی ۱۳ کارگروه زبان و ادبیات فارسی، فقه و مبانی حقوق، علوم قرآنی، تاریخ و باستان‌شناسی، علوم سیاسی، فلسفه و منطق، جغرافیا، تربیت بدنی، مدیریت، علوم اجتماعی، اقتصاد، حقوق، روان‌شناسی و علوم تربیتی تلاش کرده است محیط مناسبی را برای تعامل اندیشمندان علوم انسانی کشور فراهم نماید.

پیوند به وبگاه

نوروز، آیین نوزایش گیتی

این نشست در تاریخ ۱۹ اسفندماه ۱۳۹۴ توسط گروه تاریخ و باستان‌شناسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد. در این جلسه ناصر تکمیل همایون و مهرداد ملکزاده سخنرانی کردند.

  1. mohamadfarzan گفت:

    به نشر دانش یاری می رسانید . لطفا سخنرانی های استادان گرامی را بیشتر در سایت قرار دهید 🌷🌸🌺 سپاسگزارم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *